กฎการเปลี่ยนเป็นเสียงขุ่นนาสิก[3][4][7] ของ เสียงขุ่นนาสิก

คำอธิบายในที่นี้เป็นแนวโน้มการออกเสียงเป็นเสียงขุ่นนาสิกในภาษาโตเกียว ข้อมูลในส่วน "พจนานุกรมการออกเสียง" มีการใช้สัญลักษณ์พิเศษตามที่ปรากฏในพจนานุกรมดังนี้

  1. 「ガ・ギ・グ・ゲ・ゴ」 ที่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิกจะแสดงด้วยอักษรพิเศษ 「カ゚・キ゚・ク゚・ケ゚・コ゚」 ตามลำดับ
  2. เครื่องหมาย 「＼」 ใช้เพื่อแสดงตำแหน่งเสียงตก (ญี่ปุ่น: 下がり目 โรมาจิ: sagari-me ทับศัพท์: ซางาริเมะ) ของคำหรือหน่วยคำนั้น ส่วนเครื่องหมาย 「￣」 ใช้เพื่อแสดงว่าคำหรือหน่วยคำนั้นไม่มีตำแหน่งเสียงตก
  3. ตัวอักษรไม่เข้มใช้เพื่อแสดงว่าตัวอักษรดังกล่าวออกเสียงโดยมีการลดความก้อง (devoicing) ของเสียงสระด้วย

หลักการทั่วไป

  • เมื่อเสียง /g/ ปรากฏในตำแหน่งต้นคำ จะออกเป็นเสียงขุ่นธรรมดา: [g]
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
学校（がっこう）gakkō/gaQkoː /[gak̚koː]ガッコー￣โรงเรียน
外国（がいこく）gaikoku/gaikoku/[gai̯kokɯ]ガイコク￣ต่างประเทศ
元気（げんき）genki/geNki/[geŋːkʲi]ゲ＼ンキแข็งแรง, กระปรี้กระเปร่า
  • เมื่อ /g/ ปรากฎในตำแหน่งที่ไม่ใช่ต้นคำ (รวมถึงหน่วยคำเติมท้าย เช่น คำช่วย 「が」「ぐらい」「ごろ」) จะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก: [ŋ]
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
鍵（かぎ）kagi/kagi/[kaŋʲi]カキ゚＼กุญแจ
告げる（つげる）tsugeru/tugeru/[t͡sɯŋeɾɯ]ツケ゚ル￣แจ้ง, บอก
事業（じぎょう）jigyō/zigyoː/[d͡ʑiŋjoː]ジ＼キ゚ョーกิจการ
タイ語（ご）tai-go/tai-go/[tai̯ŋo]タイコ゚￣ภาษาไทย
山（やま）がyama-ga/yama-ga/[jamaŋa]ヤマ＼カ゚ภูเขา+(คำช่วย)
三時間（さんじかん）ぐらいsan-jikan-gurai/saN-jikaN-gurai/[sanːd͡ʑikaŋːŋɯɾai̯]サンジカンク゚＼ライประมาณ 3 ชั่วโมง
三時（さんじ）ごろsan-ji-goro/saN-ji-goro/[sanːd͡ʑiŋoɾo]サンジコ゚＼ロราว ๆ บ่ายสาม/ตีสาม
  • คำที่ปกติอยู่กลางคำหรือประโยค แต่ถูกนำมาใช้ขึ้นต้นคำหรือประโยค จะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิกเช่นกัน
ภาษาญี่ปุ่น辞書（じしょ）で引（ひ）いてみた。が、出（で）ていなかった。
ระบบเฮ็ปเบิร์นJisho de hiite mita. Ga, dete inakatta.
ระดับหน่วยเสียง/jisyo de hiːte mita. ga, dete inakatta/
เสียงโดยละเอียด[d͡ʑiɕo de çiːte mʲita. ŋa, dete inakat̚ta]
ความหมาย"ลองค้นในพจนานุกรมดูแล้ว แต่ไม่มี"
  • คำที่เดิมขึ้นต้นด้วยเสียง /k/ เปลี่ยนเป็นเสียง /g/ จากปรากฏการณ์ "เร็นดากุ" (ญี่ปุ่น: 連濁 โรมาจิ: rendaku)[note 1] จะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
雨傘（あまがさ）amagasa/ama/+/kasa/ → /amagasa/[amaŋasa]アマカ゚サ￣

アマカ゚＼サ

ร่มกันฝน
人柄（ひとがら）hitogara/hito/+/kara/ → /hitogara/[çi̥toŋaɾa]ヒトカ゚ラ￣นิสัยใจคอ
冬景色（ふゆげしき）fuyugeshiki/huyu/+/kesiki/ → /huyugesiki/[ɸɯjɯŋeɕi̥kʲi]フユケ゚＼シキทิวทัศน์ในฤดูหนาว
ガス会社（がいしゃ）gasugaisha/gasu/+/kaisya/ → /gasugaisya/[gasuŋai̯ɕa]ガスカ゚＼イシャบริษัทแก๊ส

ข้อยกเว้น

  • คำยืมจากภาษาต่างประเทศ (ญี่ปุ่น: 外来語 โรมาจิ: gairaigo ทับศัพท์: ไกไรโงะ) จะยึดตามภาษาต้นทาง นั่นคือ หากภาษาต้นทางเป็น [g] ก็จะออกเป็นเสียงขุ่นธรรมดา ([g]) หากภาษาต้นทางเป็น [ŋ] ก็จะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก ([ŋ])
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
ハンバーガーhanbāgā/haNbaːgaː/[hamːbaːgaː ]ハンバ＼ーガーแฮมเบอร์เกอร์ (อังกฤษ: hamburger)
エネルギーenerugii/enerugiː/[eneɾɯgʲiː]エネ＼ルギー

エネル＼ギー

พลังงาน (เยอรมัน: Energie)
モンゴルmongoru/moNgoru/[moŋːgoɾɯ]モ＼ンゴルมองโกเลีย (อังกฤษ: Mongol)
キングkingu/kiNgu/[kʲiŋːŋɯ]キ＼ンク゚พระราชา (อังกฤษ: king)
シンガーsingā/siNgaː/[ɕiŋːŋaː ]シ＼ンカ゚ーนักร้อง (อังกฤษ: singer)
メレンゲmerenge/mereNge/[meɾeŋːŋe]メレンケ゚￣

メレ＼ンケ゚

ชื่อขนมชนิดหนึ่ง (ฝรั่งเศส: meringue)
  • คำยืมจากภาษาต่างประเทศบางคำ แม้ภาษาต้นทางจะเป็นเสียง [g] แต่ถ้าใช้กันมานานก็อาจจะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิกได้
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
イギリスigirisu/igirisu/[iŋʲiɾisɯ]イキ゚リス￣สหราชอาณาจักร (โปรตุเกส: Inglez)
ペンギンpengin/peNgiN/[peŋːŋʲiɴ]ペンキ゚ン￣เพนกวิน (อังกฤษ: penguin)
ジャガいもjagaimo/zyagaimo/[d͡ʑaŋaimo]ジャガイモ￣มันฝรั่ง (「ジャガ」 มาจาก 「ジャガタラ」 ดัตช์[9]หรือโปรตุเกส[10][11]: Jacatra "จาการ์ตา")
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
昼（ひる）ごはんhiru-gohan/hiru/+/gohaN/[çiɾɯgohaɴː ]ヒルゴ＼ハンอาหารเที่ยง
生（なま）ごみnama-gomi/nama/+/gomi/[namagomʲi]ナマ＼ゴミ

ナマゴミ￣

ขยะเปียก
高等学校（こうとうがっこう）kōtō-gakkō/koːtoː/+/gaQkoː/[koːtoːgak̚koː ]コートーガ＼ッコーโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย
  • คำประสมที่คำหลังขึ้นต้นด้วย /g/ แต่มีเส้นแบ่ง (ญี่ปุ่น: 切れ目 โรมาจิ: kireme ทับศัพท์: คิเรเมะ) ระหว่างคำทั้งสองไม่ชัดเจน จะออกเสียงเป็นขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
小学校（しょうがっこう）shōgakkō/syoːgaQkoː/[ɕoːŋak̚koː]ショーカ゚＼ッコーโรงเรียนประถมศึกษา
中学校（ちゅうがっこう）chūgakkō/tyuːgaQkoː/[t͡ɕɯːŋak̚koː]チューカ゚＼ッコーโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น
管楽器（かんがっき）kangakki/kaNgaQki/[kaŋːŋak̚kʲi]カンカ゚＼ッキเครื่องดนตรีเป่า
  • กรณีที่มีหน่วยคำอุปสรรค 「お」「ご」(หน่วยคำแสดงความสุภาพ) อยู่หน้าคำที่ขึ้นต้นด้วย /g/ โดยปกติจะไม่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
お元気（げんき）o-genki/o/+/geNki/[ogeŋkʲi]オゲ＼ンキแข็งแรง, กระปรี้กระเปร่า
お義理（ぎり）o-giri/o/+/giri/[ogʲiɾʲi]オギリ￣หน้าที่
ご議論（ぎろん）go-giron/go/+/giroN/[gogʲiɾoɴː]ゴギ＼ロンข้อถกเถียง
ご学友（がくゆう）go-gakuyū/go/+/gakuyuː/[gogakɯyɯː]ゴガクユー￣เพื่อนที่โรงเรียน
  • กรณีที่มีคำอุปสรรค 「非（ひ）」「不（ふ）」 อยู่หน้าคำที่ขึ้นต้นด้วย /g/ บางคำออกเป็นเสียงขุ่นธรรมดาหรือเสียงขุ่นนาสิกก็ได้
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
非合法（ひごうほう）higōhō/higoːhoː/[çiŋoːhoː ], [çigoːhoː ]ヒコ゚＼ーホー

ヒゴ＼ーホー

ผิดกฎหมาย
非合理（ひごうり）higōri/higoːri/[çiŋoːɾʲi], [çigoːɾʲi]ヒコ゚＼ーリ

ヒゴ＼ーリ

ไม่สมเหตุสมผล
不合格（ふごうがく）fugōkaku/hugoːkaku/[ɸɯŋoːkakɯ], [ɸɯgoːkakɯ]フコ゚＼ーカク

フゴ＼ーカク

สอบตก
不合理（ふごうり）fugōri/hugoːri/[ɸɯŋoːɾʲi], [ɸɯgoːɾʲi]フコ゚＼ーリ

フゴ＼ーリ

ไม่สมเหตุสมผล
  • เลข "5" ไม่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก ยกเว้นบางคำที่ความหมายของเลข "5" ได้เลือนรางไปแล้วจะออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
十五人（じゅうごにん）（１５人）jū-go-nin/zyuːgoniN/[d͡ʑɯːgoɲiɴː ]ジュ＼ー・ゴニ＼ン

ジュ＼ーゴニン

15 คน
百五十人（ひゃくごじゅうにん）（１５０人）hyaku-go-jū-nin/hyakugojuːniN/[çakɯgoʑɯːɲiɴː]ヒャクゴジュ＼ーニン150 คน
七五三（しちごさん）shichigosan/sitigosaN/[ɕi̥t͡ɕiŋosaɴː]シチコ゚サン￣

シチコ゚＼サン

เทศกาลฉลองสำหรับเด็กอายุ 3 ขวบ 5 ขวบ และ 7 ขวบ
十五夜（じゅうごや）jūgoya/zyūgoya/[d͡ʑɯːŋoja]ジューコ゚ヤ￣คืนเดือนเพ็ญ
  • คำสัทพจน์ (คำเลียนเสียงและแสดงสภาพ) ไม่ออกเป็นเสียงขุ่นนาสิก
ภาษาญี่ปุ่นระบบเฮ็ปเบิร์นระดับหน่วยเสียงเสียงโดยละเอียดพจนานุกรมการออกเสียงความหมาย
げらげらgeragera/geragera/[geɾageɾa]ゲ＼ラゲラคำแสดงเสียงหัวเราะเสียงดังโดยไม่สงวนท่าที
がんがんgangan/gaNgaN/[gaŋːgaɴː]ガ＼ンガンคำแสดงเสียงดังที่เกิดจากตีโลหะ ฯลฯ
ぎとぎとgitogito/gitogito/[gʲitogʲito]ギ＼トギトสภาพไขมันเยิ้ม